مهاجرت های روستایی و اثرات اقتصادی-اجتماعی آن بر حاشیه نشینی (مطالعه موردی: بیرجند)

thesis
abstract

شهر و روستا به عنوان دو فضای جغرافیایی که دارای ساختار و کارکرد متفاوتی هستند در تعامل با یکدیگرند. یکی از جنبه های تعاملی شهر و روستا به شکل جریان جمعیتی است که به صورت مهاجرت های روستا-شهری نمود می یابد. همواره جریانی ازجمعیت، کالا، سرمایه، اطلاعات و تکنولوژی بین این دو محیط مبادله می شود. مهاجرت ها به ویژه مهاجرت های روستایی به دلیل عدم تعادل فضایی به وجود می آید و در مقاطعی از زمان این حرکت با سرعت و حجم بیشتری صورت می گیرد. یکی از پیامدهای مهاجرت های روستاییِ بدون برنامه، سکونت جمعیت در حاشیه شهرهاست. بدین ترتیب که بخشی از جمعیت شهرها را شهروندان فقیر و کم درآمد تشکیل می دهند که به دلیل عدم تمکن مالی، مجبور به سکونت در فضاهای نامطلوب اطراف شهر شده اند. مساکن کوچک، حداقل امکانات رفاهی و در بسیاری از موارد بدمسکنی و فقدان تسهیلات، در نهایت به محرومیت های اقتصادی-اجتماعی این گروه منجر می شود. محدوده مورد مطالعه این تحقیق، سه محله کارگران، جوادیه و موسی بن جعفر در شمال و شمال غرب شهر بیرجند است که به عنوان سکونتگاه های غیررسمی و مناطق حاشیه نشین شناخته می شوند. تحقیق حاضر از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی؛ از حیث ماهیت و روش انجام، توصیفی-تحلیلی و از لحاظ شیوه جمع آوری اطلاعات، ترکیبی از روش های اسنادی-پیمایشی است. روش نمونه گیری تصادفی و از نوع سهمیه ای می باشد. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، 370 خانوار تعیین شد. داده های حاصل از پرسشگری از سرپرستان خانوار در محدوده مطالعه، به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. شاخص های گرایش مرکزی و پراکندگی در قسمت آمار توصیفی و برای آزمون فرضیات آزمون های آماری کای مربع (chi-square) و t همبسته مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده آن است که دلایل اقتصادی، از عمده ترین عوامل در مهاجرت از روستا است. ارزانی زمین و توان مالی اندک نیز از علل سکونت خانوارهای مهاجر، در این محلات است. سایر یافته های تحقیق نیز نشان می دهد در مقابلِ افزایش درآمد، هزینه ها نیز افزایش یافته است بنابراین مهاجران پس اندازکمی دارند. برای تجزیه و تحلیل وضعیت اجتماعی محله و ساکنان مهاجر، با طرح 90 سوال به صورت طیف لیکرت، میزان مشارکت مهاجران در بهبود شرایط کالبدی محله، اعتماد افراد به یکدیگر و روابط همسایگی، امنیت محلات، میزان رضایتمندی از زندگی در محلات حاشیه، همچنین آسیب ها و مشکلاتی که ساکنین در مناطق حاشیه نشین، با آن مواجه هستند، مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد میزان امنیت، اعتماد، مشارکت، رضایتمندی از زندگی و روابط همسایگی بعد از مهاجرت نسبت به زمان زندگی در روستا کاهش یافته است.

similar resources

مهاجرت و حاشیه نشینی در ایران

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

full text

پیدایش، تکامل فیزیکی و وضعیّت اجتماعی ـ اقتصادی حاشیه نشینی (مطالعة موردی: محلّة عین 2 اهواز)

در مطالعة حاضر، ا‌‌‌‌‌‌‌بتدا بررسی تطبیقی از سیاست‎های فرا‌ملّی و ملّی، فرا‌یند توسعة فضایی محلّة حاشیه‌نشین عین 2 اهواز انجام و سپس الگوی توسعة فیزیکی منطقه در دورة زمانی 75ـ 1335 و همچنین وضع موجود کاربری ارا‌‌‌ ‌ضی این محلّه بررسی گردید. نتایج حاصله نشان می‌دهد که اتّخاذ سیاست‎های مبتنی بر رشد اقتصادی دهه‎های 60 ـ 1950 در ایران و به تبع آن جنگ تحمیلی، اثرات مستقیم و تأثیرگذاری بر روند پیدایش و ...

full text

حاشیه نشینی و چالش های اجتماعی ـ فرهنگی ناشی از آن با تاکید بر کلانشهرهای ایران

حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحقیق، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است. لذا از متدولوژی اسنادی ـ کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله ضمن...

full text

بررسی تاثیر حاشیه نشینی بر جرایم اجتماعی (مطالعه موردی شهرستان مشهد )

 این تحقیق به منظور بررسی پدیده حاشیه نشینی و تعیین میزان تاثیر آن بر جرایم اجتماعی با تاکید بر شهر مشهد انجام شده است. و از بین جرایم مختلف ناشی از حاشیه نشینی بیشتر بر وقوع سه جرم مهم آدم ربایی، حمل سلاح غیر مجاز و مشروبات الکلی در بخش حاشیه نشین این شهر پرداخته است. روش انجام این پژوهش  توصیفی- پیمایشی می باشد. در بخش توصیفی ضمن جمع آوری داده‌های کتابخانه ای تعداد 82 پرونده موجود در مراکز ا...

full text

بررسی تاثیر حاشیه نشینی بر جرایم اجتماعی (مطالعه موردی شهرستان مشهد )

 این تحقیق به منظور بررسی پدیده حاشیه نشینی و تعیین میزان تاثیر آن بر جرایم اجتماعی با تاکید بر شهر مشهد انجام شده است. و از بین جرایم مختلف ناشی از حاشیه نشینی بیشتر بر وقوع سه جرم مهم آدم ربایی، حمل سلاح غیر مجاز و مشروبات الکلی در بخش حاشیه نشین این شهر پرداخته است. روش انجام این پژوهش  توصیفی- پیمایشی می باشد. در بخش توصیفی ضمن جمع آوری داده‌های کتابخانه ای تعداد 82 پرونده موجود در مراکز ا...

full text

بررسی مسائل حاشیه نشینی با تأکید بر جنبه های اجتماعی فرهنگی (مطالعه موردی مناطق ارزنان و دارکت اصفهان)

هدف از این تحقیق، بررسی مسائلی و مشکلات حاشیه نشینی است. حاشیه نشین ها به کسانی گفته می شود که در اطراف شهر ساکن هستند ولی جذب نظام اقتصادی اجتماعی آن نشده اند. آنها اغلب مهاجرانی هستند که برای به دست آوردن زندگی بهتر، به سمت شهرها مهاجرت کرده اند، ولی به علت عدم تمکن مالی و همچنین نداشتن سرمایه، مهارت و تحصیلات نتوانسته اند جلب اقتصاد شهر شوند. در نتیجه، به حاشیه ها رانده شده اند. این افراد قش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023